آموزش نتورک پلاس فصل اول
درس اول:شبکه چیست؟
قبل از هر شروعی بایستی با مفهوم اولیه و اصلی شبکه آشنا شوید .
تعریف شبکه بسیار ساده است . هنگامی یک شبکه ایجاد می شود که شما دو یا چند کامپیوتر یا میزبان (Host) را به یکدیگر متصل کنید به نحوی که قادر به برقراری ارتباط و اشتراک منابع با یکدیگر باشند . اینجا کمی نیاز به دقت دارد . گفتیم به نحوی که قادر به انجام دو کار باشند . برقراری ارتباط (Connection) – اشتراک منابع (Sharing Resources) . هدف اصلی شبکه نیز همین دو مفهوم است یعنی ما شبکه را بوجود می آوریم تا بتوانیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم و پس از بر قراری ارتباط منابع خود را به اشتراک بگذاریم .
خوب حالا Host یا میزبان به چه معناست ؟
Host یا میزبان می تواند شامل هر دیوایسی دارای کارت شبکه باشد که به کامپیوتر های دیگر اجازه برقراری ارتباط بدهد . برای درک بهتر Host را یک کامپیوتر در شبکه در نظر بگیرید . کارت شبکه دیوایسی است که هر کامپیوتر برای برقراری ابتدایی ترین ارتباط شبکه به آن نیاز خواهد داشت .
منابع شبکه شامل چه چیزهایی می شود ؟ منابع شبکه چیست ؟
Resources یا همان منابع در حقیقت همان داده ها یا اطلاعاتی هستند که کامپیوتر ها در شبکه به اشتراک می گذارند که هم می تواند یک فایل متنی یا ویدیویی باشد , هم یک پرینتر . هر چیزی که شما در شبکه آن را با دیگران به اشتراک بگذارید منابع شبکه محسوب می شود . حال یک فایل متنی یا عکس باشد یا پرینتر اتاق دفترتان . در سازمان ها برای صرفه جویی در منابع شبکه به جای اینکه برای هر کامپیوتری در هر اتاقی یک چاپگر قرار دهند , چاپگر را از طریق شبکه بین اتاق های مختلف به اشتراک می گذارند .
Network Interface یا رابط شبکه باعث اتصال کامپیوتر ها به یکدیگر می شود . در حقیقت کارت شبکه را رابط شبکه ای می باشد .
اکنون که شبکه را شناختید , حال چگونه ارتباط بین دو کامپیوتر را ایجاد کنیم ؟
فرض کنید که دو میزبان (کامپیوتر) داریم . چگونه بین این دو کامپیوتر شبکه ایجاد کنیم ؟ میزبان های شبکه برای ارتباط با یکدیگر بیت های اطلاعاتی را از طریق رسانه (Media) ارسال می کنند . این مدیا یا رسانه می تواند یک کابل مسی یا فیبر نوری باشد یا می تواند امواج بی سیم RF یا اینفرا رد باشد . در مورد انواع مدیا در مبحثی جداگانه به طور مفصل صحبت خواهیم کرد . فقط در اینجا به این مسئله اشاره کردیم که برای برقراری ارتباط شبکه ای بین دو میزبان بایستی بیت های اطلاعاتی از طریق مسیر مدیا برای یکدیگر ارسال شوند .
درس دوم:انواع شبکه از نظر مدیریت منابع
شبکه های کامپیوتری را به شیوه های مختلفی می توان دسته بندی نمود . یکی از این شیوه ها برحسب نحوه مدیریت منابع در شبکه می باشد . یعنی به این صورت که مدیر و مسئول منابع در شبکه کیست و آیا در شبکه ای خاص یک مدیریت مرکزی وجود دارد یا خیر هر کس مدیر خودش است . بنا براین شیوه شبکه به دو صورت Client Server و Peer to Peer دسته بندی می شوند .
Client Server :
در این نوع از شبکه هر میزبان یا به عبارت ساده تر هر کامپیوتر به طور ویژه یک سرور ( فراهم آورنده منابع ) یا یک کلاینت ( دریافت کننده منابع شبکه ) است . به واژه یا در این جمله دقت کنید . یعنی در این نوع از شبکه یک کامپیوتر اگر سرور باشد دیگر نمی تواند کلاینت باشد و یا اگر کلاینت باشد دیگر نمی تواند سرور باشد .
همانطور که در شکل پایین نیز مشاهده می کنید در این نوع شبکه یک کامپیوتر (میزبان) که سرور نام دارد , وظیفه مدیریت منابع شبکه را بر عهده دارد و کامپیوتر های دیگر از منابع شبکه بهره می برند . در این نوع شبکه به دلیل مدیریت مرکزی امنیت افزایش می یابد به همین دلیل در شبکه هایی که تعداد کامپیوتر ها از ۱۰ عدد بیشتر می شود به دلیل رعایت امنیت و مدیریت مرکزی و جلوگیری از ایجاد هرج و مرج و بی نظمی در شبکه از این نوع شبکه استفاده می شود .
Peer to Peer :
در این نوع از شبکه برخلاف نوع Client Server هر کامپیوتر (میزبان) هم یک سرور ( فراهم آورنده منابع ) و هم یک کلاینت ( دریافت کننده منابع شبکه ) است . به واژه هم در این جمله دقت کنید . یعنی در این نوع از شبکه یک کامپیوتر هم سرور است هم کلاینت . همانطور که در شکل زیر نیز می بینید یک کامپیوتر هم می تواند کلاینت باشد , هم سرور و دیگر یک مدیریت مرکزی وجود ندارد . این نوع از شبکه وقتی کاربرد پیدا می کند که دیگر نمی خواهیم یک سرور مجزا ایجاد کنیم و به دلیل محدود بودن تعداد کامپیوتر ها نیاز به مدیریت مرکزی نداریم . این شبکه معمولا در شبکه های خانگی و کوچک کاربرد دارد . شبکه Workgroup در ویندوز سون که در دوره آموزش ویندوز سون خواهید خواند , از این نوع به حساب می آید شبکه های اولیه Torrent نیز از نوع نظیر به نظیر هستند .
درس سوم:انواع شبکه از نظر گستره تحت پوشش چیست؟
اکنون می خواهیم شبکه ها را برحسب بزرگی و موقعیت دسته بندی کنیم هرچند این نوع دسته بندی کلیت ندارد و بسیار قدیمی است ولی دانستن آن خالی از لطف نیست .
اینترنت پر سرعت وایرلس
دسته اول LAN – Local Area Network :
معنی واژه انگلیسی آن میشود شبکه محلی . این نوع معمولا به شبکه ای که شامل یک ساختمان است اشاره می کند مثل شبکه محلی کوچک یک دانشگاه . اگر دقت کنید گفتم معمولا . بنا بر تجربه ای که افراد مختلف در زمینه شبکه دارند , ممکن است تعریف متفاوتی از LAN ارایه دهند . برای مثال می توان LAN را اینگونه نیز تعریف کرد : شبکه ای که مسیر ارتباطی آن در اختیار خودتان باشد یا به عبارت دیگر در داخل ساختمان خودتان باشد . ولی زمانی که شبکه شما به اینترنت متصل می شود و از یک سرویس دهنده سوم شخص سرویس دریافت می کنید شبکه شما دیگر LAN نخواهد بود . ولی در کل LAN را می توان شبکه ای دانست که تعدادی کامپیوتر بسیار به یکدیگر نزدیک هستند و از یک از طریق مسیری پر سرعت با یکدیگر ارتباط برقرار کرده اند .
آموزش نتورک پلاس
دسته دوم CAN – Campus Area Network :
اگر بخواهیم از منظر واژگان آن را ترجمه کنیم , معنی آن می شود , شبکه فضای باز دانشگاهی یا شبکه محوطه دانشگاهی . در حقیقت این شبکه وقتی بوجود می آید که چندین ساختمان مجاور به یکدیگر از طریق مسیر ارتباطی شبکه متصل شده باشند . (به واژه مجاور دقت کنید) حال این ساختمان ها می توانند دانشکده های یک دانشگاه در محوطه دانشگاه باشند یا می توانند ساختمان های مختلف یک ارگان دیگر در محوطه آن ارگان باشند .
دسته سوم MAN – Metropolitan Area Network :
معنی واژگان آن می شود شبکه شهری . در این شبکه ساختمان های غیر مجاور ولی در محدوده شهری از طریق مسیر شبکه ای با یکدیگر ارتباط دارند . (به واژه های غیر مجاور و محدوده شهری دقت کنید)برای مثال بانک مرکزی در شمال شهر یک شعبه دارد در جنوب شهر شعبه ای دیگر و در شرق نیز یک شعبه دارد . ارتباط این سه بانک با یکدیگر از طریق مسیر شبکه ای یک شبکه MAN را پدید می آورند . ولی در صورتی که همین بانک ها از طریق فیبر با شعبه های دیگر در شهری دیگر ارتباط برقرار کنند شبکه ما دیگر MAN نخواهد بود . دقت کنید که این تعاریف همه جا کاربرد ندارند .
دسته چهارم WAN – Wide Area Network :
از نظر واژگان به معنی شبکه پهناور است . این شبکه بین ناحیه ای پهناور گسترش یافته است که معمولا چند شهر و کشور را پوشش می دهد . امروزه به هر شبکه ای که خارج از یک ساختمان باشد و به عبارتی دیگر LAN نباشد WAN می گویند و دیگر انواع CAN و MAN را به کار نمی برند ولی تعریف درست آن اینگونه است که WAN را شبکه ای پهناور گویند که مسیر ارتباطی بین چند شهر یا کشور یا قاره را پوشش می دهد .
درس چهارم:پروتکل چیست؟
احتمالا قبلا این واژه را شنیده باشید . به تعریف پروتکل دقت کنید :
پروتکل به معنی مجموعه از قوانین و رویه ها برای برقراری ارتباط است .
پس با توجه به تعریف برای اینکه میزبان ها بتوانند با یکدیگر ارتباط شبکه ای برقرار کنند بایستی از یک سری قوانین و رویه ها پیروی کنند یا به عبارت دیگر همگی از یکسری قوانین و پروتکل های یکسان استفاده کنند . بنابراین اگر یک میزبان از نوع خاصی از پروتکل استفاده کند و میزبان دیگر از نوع دیگری از پروتکل استفاده کند , آنها قادر به صحبت کردن با یکدیگر نخواهند بود .
یک مثال اجتماعی : اگر شما به یک کشور خارجی سفر کنید , بایستی زبان مکالمه آنها را بلد باشید . در غیر اینصورت قادر به صحبت کردن با آنها نخواهید بود . البته شاید بتوانید با فراگیری زبان با آنها صحبت کنید ولی در صورتی که بخواهید به طور موثر در آن کشور زندگی کنید بایستی لباس و فرهنگ آن کشور را بیاموزید و از آن پیروی کنید . پروتکل نیز شامل قوانین و رویه هایی فرا گیر می باشد .
بعضی از پروتکل های رایج شبکه ای امروز به شرح زیر می باشد :
معروف ترین و رایج ترین آنها TCP/IP می باشد که یک پروتکل رایگان می باشد و بدون آن اینترنت معنایی نخواهد داشت . درباره این پروتکل در مبحثی جداگانه به طور مفصل صحبت خواهیم کرد .
سه پروتکل IPX/SPX ( پروتکل ویژه شرکت ناول ) NetBEUI (پروتکل ویژه شرکت مایکروسافت) و Apple Talk (پروتکل ویژه شرکت اپل) پروتکل های Vendor Specific یا فروشنده خاص هستند و رایگان نیستند و برای استفاده از آنها بایستی بهایی به شرکت سازنده پرداخت شود .
درس پنجم:مقدمه آدرس دهی
همه کامپیوتر ها و میزبان ها در شبکه برای اینکه بتوانند در شبکه کار کنند بایستی با یک آدرس شناسایی شوند . آدرس دهی در شبکه مشابه آدرس دهی در پست و تلفن است . شما برای ارسال نامه به دوست خود از طریق پست نیاز به ذکر آدرس گیرنده و فرستنده دارید . در مورد تلفن نیز برای برقراری ارتباط بین دو نفر از طریق خط تلفن , شماره تلفن نقش آدرس را ایفا می کند . در شبکه این آدرس به دو صورت مک آدرس (Mac Address) و آی پی آدرس (IP Address) هستند که در مباحث بعدی به طور مفصل راجع به این دو نوع آدرس در شبکه صحبت خواهیم کرد .
آدرس های آیپی در شبکه یا به صورت عمومی (Public) و یا به صورت خصوصی (Private) صورت می پذیرد .
آدرس های آیپی Private یک رنج آیپی بخصوص هستند که به این منظور در نظر گرفته شده اند . این رنج از آدرس آیپی به عنوان مثال ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱ را تنها می توان در شبکه های داخلی سازمان یا اداره یا خانه خود به کار بگیرید و نمی توان از آنها در شبکه های خارجی یا دنیای اینترنت استفاده کرد چرا ؟
برای اینکه کامپیوتر شما در دنیای اینترنت قابل شناسایی و تشخیص باشد , بایستی یک آدرس یگانه و یکتا داشته باشد . مشکل اینجاست که آیپی آدرس های خصوصی Private یگانه نیستند و همانگونه که شما می توانید از آنها در داخل شبکه خود استفاده کنید , شرکت های دیگر نیز می توانند از آنها در داخل شبکه خود بهره گیرند . خوب حالا راه حل چیست ؟
استفاده از آدرس های Public و انحصاری برای ارتباط با خارج از شبکه داخلی . ولی سوال اینجاست به چه صورت ؟ با اینکه حدود ۴ میلیارد آدرس آیپی منحصر به فرد داریم ولی این میزان آدرس نسبت به نیاز روز امروز محدود است . به همین دلیل به جای اینکه به تعداد کامپیوترهای یک سازمان آدرس آیپی یگانه و عمومی خریداری کنیم معمولا یک یا چند آدرس آیپی استاتیک خریداری می شود . سپس در بخش خروجی سازمان دیوایسی تحت عنوان NAT قرار می گیرد که وظیفه آن ترجمه آدرس خصوصی به عمومی است .
